Bạn đã hiểu định nghĩa bột giấy là gì chưa? Thành phần của bột giấy gồm những gì? Phân loại bột giấy có những loại nào? Vai trò và ứng dụng của bột giấy trong sản xuất và đời sống? Hãy cùng tìm hiểu các thông tin liên quan đến bột giấy trong bài viết này của công ty Bao Bì Đức Tuấn nhé!
Định nghĩa bột giấy là gì?
Định nghĩa về bột giấy là gì?
Theo Wikipedia định nghĩa: Bột giấy là một loại vật liệu hữu cơ dạng xơ sợi, được chế biến từ các loại nguyên liệu thực vật, với mục đích chủ yếu nhằm sản xuất giấy.
Như vậy theo định nghĩa về bột giấy giúp chúng ta hiểu 3 vấn đề:
- Bột giấy là vật liệu hữu cơ, có trạng thái rắn dạng xơ sợi
- Nguồn gốc bột giấy sẽ lấy từ nguyên liệu tự nhiên là thực vật
- Mục đích tạo ra bột giấy là sản xuất giấy.
Thành phần cấu tạo của bột giấy?
Thành phần chính của bột giấy là xenlulozơ có trong gỗ, bông và các loại cây khác.
Xenlulozơ ( Cellulose ) còn gọi là xenluloza, là hợp chất hữu cơ cao phân tử được cấu tạo từ các liên kết các mắt xích β-D-glucose, có công thức cấu tạo là ₙ hay [C₆H₇O₂(OH)₃]ₙ trong đó n có thể nằm trong khoảng 5000-14000. Đây là thành phần chủ yếu cấu tạo nên vách tế bào thực vật.
Chất xenlulozơ chiếm 50% trong thân cây gỗ nhưng bị bao quanh bởi một mạng lignin là polyme.
Do đó, để tách được xenlulozơ ra khỏi mạng polyme, người ta phải nghiền ướt gỗ thành bột. Tiếp đó, bột gỗ được rót qua sàng bằng lưới kim loại, nước sẽ chảy đi còn các sợi xenlulozơ liên kết với nhau thành tấm giấy thô. Tấm giấy thô này được đưa qua nhiều trục lăn để sấy khô, ép phẳng và xử lý tạo thành phẩm thích hợp với yêu cầu sử dụng.
Phân loại bột giấy gồm những loại nào?
Có nhiều cách phân loại bột giấy, tuy nhiên có 5 cách phân loại cơ bản sau đây.
Phân loại theo nguồn gốc
Phân loại theo nguồn gốc nguyên liệu bột giấy được phân thành 3 loại:
- Bột nhu mộc là loại bột giấy được sản xuất từ cây gỗ mềm ( cây lá kim ) như tùng, bách, thông, sam hồng, sam mây… Bột giấy từ thân cây gỗ mềm có tính linh hoạt tốt, tạo nên các đặc tính về độ bền của giấy, như: độ chịu kéo, độ chịu bục, độ chịu xé….
Cây lá kim được trồng và thu hoạch để sản xuất bột gỗ mềm
- Bột gỗ cứng sản xuất từ cây gỗ cứng ( cây lá rộng ) như sồi, bạch dương, bạch đàn, dương liễu, đa, dầu…Giấy làm từ bột gỗ cứng có độ bền thấp, chất lượng giấy lỏng, độ hấp thụ mạnh, tạo nên các đặc tính: độ cứng, độ dày, độ sáng, độ mờ đục, độ mịn, khả năng in… của giấy.
- Bột giấy phi gỗ sản xuất không phải từ cây gỗ như tre, nứa, bông, lanh, gai, rơm rạ, bã mía, cỏ, lau, sậy….)
Phân loại theo phương pháp chế biến
Phân loại theo phương pháp chế biến có 5 loại cơ bản:
- Bột giấy hóa học: loại bột giấy này được sản xuất bằng cách loại bỏ các chất không phải xenluylo thông qua quá trình nấu nguyên liệu với các loại hóa chất khác.
- Bột giấy bán hóa học: Bột giấy này chỉ loại bỏ một phần các chất không phải xenluylo thông qua quá trình xử lý hóa học.
- Bột giấy sunphit: gồm nguyên liệu kết hợp với dung dịch muối bisunphit trong môi trường axit qua phương pháp nấu nguyên liệu.
- Bột giấy kiềm: sản xuất qua quá trình nấu nguyên liệu kết hợp với dung dịch chứa NaOH.
- Bột giấy cơ học: được sản xuất với phương pháp chủ yếu là nghiền (mài) từ các nguyên liệu thực vật khác nhau, chủ yếu là gỗ,….
Phân loại theo trạng thái tẩyy trắng
Phân loại theo trạng thái tẩy trắng có 2 loại :
- Bột giấy đã tẩy trắng
- Bột giấy chưa tẩy trắng.
Phân loại theo khả năng hòa tan trong dung môi
Phân loại theo khả năng hòa tan trong dung môi có 2 loại:
- Bột giấy không hòa tan, anpha-xenluylô (alpha cellulose): Phần bột giấy không hòa tan trong dung dịch NaOH 17,5% ở nhiệt độ 20 °C.
- Bột giấy hòa tan (dissolving pulp): Bột giấy hóa học đã được tẩy trắng có hàm lượng alpha-xenluylô cao. Loại bột giấy này được sử dụng để hòa tan trong các dung môi thích hợp.
Phân loại theo nguồn gốc mới hay đã qua sử dụng
Phân loại theo nguồn gốc mới hay đã qua sử dụng gồm 2 loại:
- Bột giấy sản xuất từ thực vật
- Bột giấy tái chế từ nguồn giấy cũ bỏ đi.
Xem thêm >>> 3 cách phân loại và lựa chọn thùng carton
Quy trình sản xuất bột giấy để tạo ra giấy
Quy trình sản xuất bột làm giấy gồm 5 bước cơ bản sau
Bước 1: Gia công nguyên vật liệu thô
Các nguồn nguyên vật liệu thực vật, chủ yếu là từ cây gỗ sau quá trình xử lý cơ học và xử lý hóa học tạo ra bột gỗ.
Bột gỗ được nghiền nhỏ sơ chế để sản xuất bột giấy
Bước 2: Nấu bột gỗ
Bột gỗ sau khi nghiền được đem đi nấu trong nước sôi trong thời gian từ 12 – 15 giờ. Sợi gỗ và Cellulose sẽ được nhiệt phân tách ra khỏi tạp chất chứa trong bột gỗ ban đầu.
Bột gỗ được nấu 12-15 giờ
Bước 3. Rửa bột gỗ
Rửa bột gỗ nhằm mục đích tách hoàn toàn bột Cellulose ra khỏi tạp chất ( tách xenlulozơ ra khỏi mạng polyme ). Quá trình này dung dịch bột gỗ sau khi nấu được rót qua sàng bằng lưới kim loại, nước sẽ chảy đi còn các sợi xenlulozơ sẽ được giữ lại. Bước rửa bột thường phải sử dụng nhiều nước sạch .
Bước 4: Tẩy trắng bột gỗ
Sau khi rửa bột giấy sẽ được đưa đi tẩy trắng. Để làm trắng bột gỗ thì đơn vị sản xuất có 2 quyết định : dùng chất làm trắng có clo hoặc chất làm trắng thiếu hẳn clo.
Ngoài ra khí SO2 làm đục nước vôi trong và được dùng làm chất tẩy trắng bột gỗ trong công nghiệp giấy.
Bột gỗ sau khi được tẩy trắng
Bước 5 : Xeo giấy
Xeo giấy là quá trình hình thành nên cấu trúc tờ giấy và biến dung dịch bột giấy thành giấy thành phẩm. Máy xeo giấy là sự kết hợp của rất nhiều bộ phận truyền động và được chia làm 2 phần: phần ướt và phần khô.
Phần ướt bao gồm hòm phun bột, bộ phận lưới, bộ phận ép đá. Hòm phun bột có nhiệm vụ phun đều dung dịch bột giấy lên lưới xeo. Tờ giấy mới được hình thành sau đó được chuyền qua bộ phận ép đá để ép bớt nước và tăng độ liên kết giữa các thớ sợi
Giấy sau khi đi qua phần ướt còn rất ẩm (khoảng 60%) sẽ được sấy khô đến khoảng 92% ở phần khô, bao gồm các lô ép và lô sấy được đặt nối tiếp. Để tăng chất lượng và độ nhẵn của giấy, ở phần cuối của quy trình sấy khô còn có thêm các lô ép quang. Cuối cùng giấy thành phẩm sẽ được cuộn lại thành các cuộn lớn nhờ bộ phận thu cuộn.
Giấy thành phẩm được đóng thành cuộn lớn
VIDEO: Quy trình sản xuất bột giấy
6 Vai trò của bột giấy trong sản xuất và đời sống
Giấy có nhiều vai trò to lớn trong đời sống và sự phát triển xã hội loài người
Sáng tạo ra giấy là một phát minh vĩ đại của loài người giúp giải quyết vô số các nhu cầu, giúp cho nhân loại tiến lên thời đại văn minh sớm hơn. Bột giấy là nguyên liệu chính để sản xuất giấy có vai trò và ứng dụng vô cùng lớn trong cuộc sống con người. Các sản phẩm tạo nên từ bột giấy có mặt trong hầu hết tất cả các lĩnh vực cơ bản của đời sống.
- Ứng dụng quan trọng nhất của bột giấy là sản xuất vở viết, sổ ghi chép, sách báo, tạp chí, ấn phẩm in giúp con người học tập, nghiên cứu, lưu giữ, truyền tải, chia sẻ kiến thức, lưu giữ lịch sử, văn hoá, những phát minh, sáng tạo và tất cả những thông tin quan trọng nhất. Nhờ có kiến thức mà con người mới có cơ hội cải thiện cuộc sống, tạo ra những phát minh quan trọng làm thay đổi lịch sử nhân loại.
- Giấy giúp tạo ra những sản phẩm đáp ứng những nhu cầu thiết yếu của con người như ăn, mặc, vệ sinh cá nhân, giải trí, thư giãn như cốc giấy, ly giấy, khăn giấy, túi giấy, sách truyện, tranh ảnh, banner, poster…..
- Bột giấy là nguyên liệu không thể thiếu của ngành công nghiệp giấy. Vai trò trọng yếu của ngành sản xuất giấy được thể hiện trong việc đóng góp đáng kể cho sự phát triển kinh tế tất cả các quốc gia. Trong cuộc sống, giấy là sản phẩm thiết yếu. Trong xã hội, ngành này tạo công ăn việc làm cho hàng vạn lao động, cộng hưởng để phát triển các ngành kinh tế khác như trồng rừng và khai thác gỗ, ngành chế biến… Đồng thời, ngành giấy cung cấp nhiều sản phẩm cho mục đích đa dạng: văn hoá xã hội, giáo dục, sản xuất, nghiên cứu…
- Bột giấy là nguyên liệu của ngành sản xuất bao bì giấy, có vai trò thúc đẩy thương mại. Đối với ngành sản xuất, tác dụng của bao bì giấy không chỉ được sử dụng để đóng gói, bảo vệ hàng hoá mà chúng còn ảnh hưởng trực tiếp đến hành vi mua hàng của khách hàng. Những thông tin hình ảnh in trên bao bì giấy được xem như công cụ marketing hiệu quả, dễ dàng in logo, hình ảnh ấn tượng, cung cấp các thông tin lợi ích của sản phẩm đến người tiêu dùng, từ đó khách hàng sẽ ra quyết định mua hàng. Sử dụng thùng carton đóng gói sản phẩm sẽ có rất nhiều ưu điểm hơn các sản phẩm khác như độ tiện lợi, nhanh chóng, dễ sắp xếp, dễ dàng đóng gói, kiểm tra, dễ dàng vận chuyển…..
- Lợi ích bảo vệ sức khỏe và môi trường: Sử dụng các sản phẩm từ giấy hoàn toàn thân thiện với môi trường, dễ phân huỷ, giúp bảo vệ sức khoẻ con người và môi trường sống.Thêm nữa các sản phẩm từ giấy thì có thể tái chế lại nhiều lần nên giúp giảm lượng rác thải rắn, giảm tiêu hao các nguồn lực tự nhiên, tạo nên nhiều sản phẩm hữu ích và sáng tạo cho con người. Tái chế giấy sẽ làm giảm nước thải, cải thiện chất lượng nước.
- Giảm chi phí, tăng lợi nhuận cho doanh nghiệp: Nhờ các sản phẩm tái chế lại từ các sản phẩm giấy mà giảm được chi phí sản xuất bao bì và chi phí xử lý rác thải cho các doanh nghiệp, từ đó tăng lợi nhuận cho doanh nghiệp
Xem thêm >>> 5 lợi ích của thùng carton đối với doanh nghiệp
Ứng dụng của bột giấy
Giấy và bột giấy có nhiều ứng dụng quan trọng
- Là nguyên vật liệu quan trọng của ngành công nghiệp in ấn, giấy viết, giấy màu sáng và các loại giấy khác. Từ những thứ đơn giản như card visit, tem nhãn mác hay sang trọng hơn túi cao cấp, thiệp cưới cầu kỳ,… người sản xuất luôn ưu tiên dùng giấy. Thử tưởng tượng nếu không có bột giấy, cuộc sống sẽ mất đi cơ hội sử dụng những đồ vật bằng giấy giá rẻ mà vô cùng chất lượng.
- Phục vụ cho sản xuất giấy công nghiệp như thùng carton, bao bì giấy, hộp bồi sóng, giấy tráng phủ: trong đóng gói hàng vận chuyển, bao giờ người ta cũng ưu tiên dùng vật liệu bằng giấy để gói, do trọng lượng nhẹ, dễ dàng tái chế với chi phí thấp. Điển hình như các thùng carton, thùng giấy sử dụng hàng ngày.
- Sản xuất các sản phẩm gia dụng như khăn giấy, cốc giấy, ly giấy, ống hút giấy,…: những sản phẩm tự nhiên thân thiện với môi trường đang là sự lựa chọn hàng đầu. Các vật liệu nhựa, đồ nhựa dần bị thay thế bởi nguyên liệu tự nhiên an toàn như giấy. Vì thế cốc giấy, ly giấy đang dần lên ngôi. Trong lĩnh vực đồ ăn nhanh, đồ uống mang đi (take away) thì vậy dụng làm bằng giấy được nhiều cửa hàng chọn lựa vì thân thiện với con người và môi trường, giá thành lại tương đối rẻ.
- Bên cạnh đó, khăn giấy dùng để lau mặt, làm sạch tay chân cũng được sản xuất rộng rãi. Khăn giấy được gói trong túi nhỏ vô cùng tiện lợi, thuận tiện để mang đi chơi, đi du lịch,…
Xem thêm >>> Cách tính giá bán thùng carton chính xác
